W dniu 30 lipca 2018 roku Prezydent Andrzej Duda podpisał Ustawę z dnia 15 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej oraz niektórych innych ustaw.
Obecnie obowiązuje Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej. W art. 4 ust. 1 niniejszej ustawy ustawodawca wskazał grupy osób uprawnionych do korzystania z bezpłatnego poradnictwa prawnego. Są to:
- osoby korzystające z pomocy społecznej,
- rodziny wielodzietne posiadające Kartę Dużej Rodziny,
- seniorzy powyżej 65. roku życia,
- kombatanci i weterani,
- osoby, które nie ukończyły 26. roku życia,
- kobiety w ciąży.
Od 1 stycznia 2019 r., czyli od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej z bezpłatnej pomocy prawnej będzie mógł wtedy skorzystać „każdy, kto nie będzie w stanie ponieść kosztów za odpłatne usługi prawnicze oraz złoży stosowne oświadczenie. – To jest najistotniejsza zmiana. Pomoc będzie udzielona każdemu, kto jej potrzebuje” – podkreślił Prezydent Andrzej Duda.
Zostanie rozszerzony zakres udzielanej nieodpłatnej pomocy prawnej. Obejmie ona „ poinformowanie osoby uprawnionej o obowiązującym stanie prawnym oraz przysługujących jej uprawnieniach lub o spoczywających na niej obowiązkach, w tym dodatkowo w związku z toczącym się postępowaniem przygotowawczym, administracyjnym, sądowym lub sądowo-administracyjnym.
Co istotne, pomoc prawna w punktach zostanie rozszerzona o sporządzanie projektów pism w określonych sprawach, a nie, jak do tej pory, jedynie pomoc w ich sporządzaniu.
Zachowano jednak istniejące wyłączenia w zakresie sporządzania pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym oraz sądowo-administracyjnym.
Utrzymano natomiast wyłączenie dotyczące spraw związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, z wyjątkiem przygotowania do rozpoczęcia tej działalności”.
Co istotne, z niniejszej pomocy będą mogły skorzystać osoby ze znaczną niepełnosprawnością ruchową, za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość”, a także osoby głuche lub nieme „poza punktem, w tym za pomocą specjalistycznego sprzętu do porozumiewania się, (…) w który wyposażone są niektóre urzędy i instytucje”.
Nieodpłatna mediacja na etapie przedsądowym
Jedną z form świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej w punktach nieodpłatnej pomocy będzie mediacja na etapie przedsądowym. Mediatorem będzie mogła być osoba wpisana na listę stałych mediatorów prowadzoną przez prezesa sądu okręgowego, (…) lub wpisana na listę mediatorów prowadzoną przez organizację pozarządową w zakresie swoich zadań statutowych lub uczelnię, (…) Niemniej jednak posiedzenia mediacyjne będą mogły się odbywać jedynie przy udziale profesjonalnego mediatora (będącego jednocześnie adwokatem lub radcą prawnym w punktach prowadzonych przez adwokatów lub radców prawnych albo osobą posiadającą wymagane kwalifikacje, w punktach prowadzonych przez organizacje pozarządowe).
Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie
Nowa ustawa wprowadza także nieodpłatne poradnictwo obywatelskie. Będzie ono polegało na udzieleniu pomocy w rozwiązywaniu problemów w zakresie zadłużenia, spraw mieszkaniowych lub zabezpieczenia społecznego. „Poradnictwo obywatelskie powinno ułatwić osobom, które uzyskały poradę, a mogą mieć trudności ze zrozumieniem skomplikowanego języka prawniczego, w pełni wykorzystać uzyskaną wiedzę” .
Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie będą świadczyć doradcy, czyli osoby posiadające wykształcenie wyższe, które ukończyły szkolenie z zakresu świadczenia poradnictwa obywatelskiego z oceną pozytywną, nie były karane, korzystają z pełni praw publicznych oraz posiadają pełną zdolność do czynności prawnych.
Edukacja prawna
Organizacje pozarządowe, które obejmą punkt nieodpłatnej pomocy będą miały obowiązek „przeprowadzenia przynajmniej jednego zadania z zakresu edukacji prawnej w roku. Pozwoli to poszerzyć wiedzę obywateli o przysługujących im uprawnieniach oraz nałożonych na nich obowiązkach. Zadania te będą mogły być realizowane w formach, które w szczególności polegają na opracowaniu informatorów i poradników, prowadzeniu otwartych wykładów i warsztatów oraz rozpowszechnianiu informacji za pośrednictwem środków masowego przekazu (…)”.
Bezpłatna pomoc prawna nie będzie udzielana w zakresie spraw obejmujących prawo: podatkowe, celne, dewizowe, handlowe oraz działalności gospodarczej, za wyjątkiem przygotowania do rozpoczęcia tej działalności.
Źródło tekstu:
- Kancelaria Prezydenta RP
- Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej (Dz.U. 2017. 2030)
- Kancelaria Prezydenta: Informacja w sprawie ustawy z dnia 15 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej oraz niektórych innych ustaw
Źródło zdjęć w galerii: Urząd Miejski Chojna
Napisz komentarz
Komentarze