.png)
Irysy bródkowe
Wyróżniają się pasmem włosków (bródką) na tylnej stronie dolnego płatka wzdłuż nerwu środkowego, nieco przypominających włochatą gąsieniczkę. Owłosienie wabi owady zapylające i kieruje je do reprodukcyjnych części irysa.
Odmiany jednokolorowe:
- biała,
- żółta,
- pomarańczowa,
- fioletowa – Fashionably Late,
- czarna – Black Night.
Odmiany dwukolorowe, gdzie dolne płatki są ciemniejsze od górnych:
- żółto-bordowa – Supreme Sultan,
- biało-żółta – Echo de France,
- kremowo-fioletowa – Colette Thuriller,
Odmiany o obwódce w kolorze innym niż reszta płatka, np.:
- białe z ciemnoniebieską obwódką – Loop the Loop,
- żółte o fioletowej obwódce – Bullwinkle żółte o fioletowych
Odmiany o płatkach nakrapianych:
- Flash, Batik.
Rosną w słońcu na przepuszczalnych, lekko kwaśnych lub obojętnych glebach. Szkodzi im zalegająca woda w podłożu, więc najlepszym stanowiskiem są dla nich lekko pochylone rabaty i skalniaki.
Irysy pumila
Zaliczają się do irysów bródkowych. Dorastają do 15-25 cm wysokości i spotkasz je pod nazwą irysów niskich, miniaturowych lub karłowych.
Lubią słońce i lekki cień, a z powodu niewysokiego wzrostu sadzi się je z przodu rabaty, na klombie lub skalniaku. Kwitną wcześnie – od kwietnia do maja. Najpopularniejsze kolory tego podgatunku to.:
- żółty – Ritz,
- purpurowy – Cherry Garden,
- błękitny – Truly.
- fioletowy,
Licznie występują również odmiany irysów pumila w kolorze kremowym, białym i mieszane (np. biało-niebieski Petit Polka). Po irysy bródkowe zajrzyj na: https://cebule-kwiatowe.pl/sadzonki-irysow-kosaccow/.
Irysy bezbródkowe – irysy syberyjskie i irysy japońskie
Do bezbródkowych zaliczają się irysy syberyjskie, japońskie, rosyjskie, luizjańskie i algierskie. W polskich ogrodach popularne są dwa pierwsze.
Irysy syberyjskie
Dobrze się czują w podmokłej glebie. Tolerują zacienione stanowiska i rosną pod drzewami oraz na wystawie północnej i wschodniej. W naturze spotkasz je w lasach, przy strumykach, nad jeziorami, na łąkach, pastwiskach i w rowach.
Szczególnie służą im stanowiska na terenach górskich, gdzie korzystają z krystalicznie czystej wody z roztopionego śniegu. W Polsce rosną dziko na Roztoczu, Wyżynie Lubelskiej i na Dolnym Śląsku.
Choć radzą sobie w cieniu, to najobficiej kwitną w słońcu. Dorastają do 40-80 cm wysokości (niektóre do 120 cm, jak np. Hubbard).
Irysy syberyjskie kwitną w maju i czerwcu. Bywa, że przedłużają kwitnienie do lipca. Kwitną w odcieniach koloru niebieskiego i różowego:
- niebieski – Concord,
- biały – Double,
- jasnofioletowy – Kita-No-Seiza,
- jasnoróżowy (od wewnątrz) i ciemnoróżowy (z zewnątrz) – Sugar Rush.
Rzadko zakwitają również na biało.
Irysy japońskie
Spotkasz je również pod nazwą „irys ensata”. Lubią mocno wilgotną, podmokłą glebę. Obsadza się nimi oczka wodne i stawy przydomowe. Jeśli ich korzenie nie mają stałego dostępu do wody, wymagają regularnego i obfitego podlewania.
Dorastają do 80 cm wysokości i kwitną od maja do lipca. Wolą słoneczne stanowisko niż cień, choć poradzą sobie także w delikatnie ocienionym miejscu.
Kwitną kolorze białym, odcieniach różowego i fioletu. Do ciekawych odmian należą:
- biała – White Lady,
- biało-niebieska z żółtymi pasmami rozchodzącymi się od środka – Gusto,
- różowa Monogasumi,
- fioletowe Wine Ruffles i Japanese Pinwheel,
- ciemnoróżowa nakrapiana – Freckled Geisha,
- fioletowa z białą obwódką płatków – Crystal Halo.
Irysy – rośliny, które w Twoim ogrodzie poczują się jak u siebie
Z irysami nie sposób się nudzić. Niezależnie od tego, jakim stanowiskiem dysponujesz w ogrodzie, zawsze znajdziesz odmiany na swoją rabatę. Irysy syberyjskie i japońskie posadzisz w wilgotnych miejscach, bródkowe na skalniaku i klasycznych rabatach. Pomyśl, jak wprowadzić irysowy zawrót głowy w najbliższym sezonie. Wybierz najciekawsze odmiany, posadź i cierpliwie czekaj na efekty – nie zawiedziesz się!