Jak świętowano w Chojnie 78 lat temu zakończenie II wojny światowej?

Zacznijmy od scenerii. 

W maju 1945 nasze miasto było mocno zniszczone. Jak wspominał jeden z ówczesnych mieszkańców „Jego widok był przerażający: gruzy, gruzy i jeszcze raz gruzy. Wypalone domy, sterczące kikuty kominów, zwały cegieł na ulicach, połamane i obdarte z kory drzewa, fruwające papiery, tu i ówdzie spalone czołgi – oto symbol wojny jaki utkwił mi w pamięci.”

Okoliczności.

W dniu 3 maja 1945 roku do Królewca przybyła z Piły grupa operacyjna Pełnomocnika Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na obwód królewiecki. Na czele grupy stał Pełnomocnik Rządu RP Józef Bigoś, który pełnił jednocześnie obowiązki starosty obwodu (później powiatu). To właśnie z inicjatywy tej grupy zorganizowano w mieście uroczystości z okazji zakończenia II wojny światowej.

Świętowanie.

„Popołudnie mieliśmy wolne. Wyruszyliśmy wszyscy na manifestację. Całą noc wolno było chodzić (obowiązywał w tym czasie zakaz wychodzenia z domu w nocy). Wszyscy spacerowali, śpiewali, cieszyli się. Słychać było strzały karabinów, które triumfalnie oznajmiały koniec wojny. Kres potęgi Niemiec!”

Manifestacja. ( Jej przebieg opisałem na podstawie sprawozdania ówczesnego starosty.)

Manifestacja odbyła się o godz. 18 na specjalnie przygotowanym i udekorowanym placu przed komendą Milicji Obywatelskiej.

Z moich ustaleń wynika, że komenda w owym czasie znajdowała się przy ulicy Marszałka Stalina nr 15 i obecnie jest to budynek przy ulicy Kościuszki 14 (stare przedszkole).

Na placu (obecnie Park Kombatantów i  Weteranów Polskich) zebrali się przedstawiciele władz, przedstawiciele Armii Radzieckiej, cała polska ludność miejscowa i przyjezdna oraz repatrianci. Ogółem ok 1000 osób (sic!). (W tym czasie miasto zamieszkiwało ok. 600 Polaków).

Słowo wstępne wygłosił szef referatu ogólnego starostwa - Antoni Wawrynowicz, a następnie po kolei głos zabierali:

Pełnomocnik Rządu RP pełniący obowiązki starosty - Józef Bigoś.

Komendant wojenny miasta - sowiecki kapitan Jozef Gigaczew,

Pełniący obowiązki burmistrza miasta Królewiec – Stanisław Błaszczak

Przedstawiciel Polskiej Partii Robotniczej – Mieczysław Pliszczyński

Przedstawiciel Stronnictwa Ludowego – Ignacy Kaczmarek

Przedstawiciel Wydziału Propagandy i Informacji – Władysław Tucholski.

„Wszyscy mówcy gorąco manifestowali radość z powodu zwycięskiego zakończenia wojny. Przypomniano zasługi jakie połączyły sprzymierzone armie, a szczególnie polską i radziecką.” Przemówienia przerywane miały być żywiołowymi oklaskami i okrzykami szczególnie w miejscach gdzie podnoszono zasługi i współpracę ze Związkiem Radzieckim i jego niezwyciężoną armią.

Manifestację zakończono najpierw gromkimi okrzykami na część „Marszałka Stalina, Rządu Polskiego i Armii.” Potem oddano salwę honorową. Na koniec minutą ciszy uczczono pamięć „bohaterów – męczenników”, którzy nie doczekali zakończenia wojny.

Zabawa.

Po części oficjalnej odbyły się występy artystyczne, a następnie zabawa taneczna w której udział wzięli mieszkańcy i wojsko.

Na parkiecie zapewne królowały popularne wtedy walce, polki i tanga. Wszyscy bawili się do białego rana, ciesząc się z nowego pokojowego życia w Polsce.

Tak wyglądał pierwszy dzień po zakończeniu wojny w dzisiejszej Chojnie. Na prawdziwą wolność trzeba było jednak jeszcze długo, długo czekać…..

A może nasi czytelnicy znają opowieści swoich rodziców i dziadków o tym jak oni świętowali ten dzień? Prosimy podzielić się z nami tym w komentarzach pod artykułem.